Zədələndiyimiz zaman ilk etməli olduqlarımız nələrdir?

Gün boyu hər birimiz müxtəlif fəaliyyətlərlə məşğul oluruq. İdman isə bir çoxumuzun həyatında özünə möhkəm yer etmiş fəaliyyət növlərindəndir. Məşq zamanı bir çoxumuzun yaşadığı əsas problemlərdən biri isə sümük, əzələ və ya qığırdaqlarımızda zədələnmə halının baş verməsidir. Bu hallara diqqətli yanaşıb müalicə aldığımız zaman xəstəliyin xronikləşməsinin də qarşısını almış olarıq. Amma balaca qəza hesab edib, məsələyə gözucu yanaşdığımız zaman bunlar xronikləşə və ya vücudumuzda daimi xəsarət yarada bilər.

Xüsusilə futbol, basketbol, həndbol kimi qarşılıqlı komanda halında mübarizə aparılan oyunlarda zədələnmə hadisəsinə tez-tez və daha çox rast gəlinir. Nə qədər idmandakı qaydalar bu halların qarşısını almağa kömək etsə belə, idman zamanı bəzən xəsarət alıb zədələnə bilirik. Zədələndiyimiz zaman vəziyyətin pisləşməsinin əsas səbəblərindən biri isə məsələyə gözucu baxmaq və ilkin tibbi yardım haqqında  məlumata sahib olmamağımızdır. İlkin tibbi yardım haqqında məlumatsız olmağımız səhv addımlar atmağımıza və nəticədə daha da vəziyyətimizin pisləşməsinə səbəb ola bilər. Zədələndiyimiz zaman ilkin tibbi yardım bəlkə də bizi xilas edə bilər. Bu səbəbdən zədələndiyiniz zaman qorxmağa və həyəcanlanmağa səbəb yoxdur. “Bəs bu zaman nə etməyimiz lazımdır” fikri əminəm ki, bir çoxumuzun ağlından keçməkdədir. Elə isə idman zamanı vücudumuzun yaralandığı təqdirdə ilk etməli olduğu şeylərlə tanış olaq.

Dincəlmək

Vücudumuzun zədələnmə zamanı ilkin  ehtiyac duyduğu şey  dincəlməkdir. Vücudumuzun məşq zamanı artıq çətinlik çəkdiyini və dözə bilmədiyimizi anladığımız an məşqi dayandırmağımız lazımdır. Çünki, bu zaman vücudumuzun hər hansısa bir nahiyəsi zədələnə bilər. Məşqə davam etmək üçün isə  zədələnmiş hissənin sağalmasını gözləmək lazımdır. Zədəli vəziyyətdə məşqə davam etmək vəziyyəti xroniki xəstəlik halına gətirə bilər. Məşqə geri dönüldüyü zaman isə məşq proqramınızı müəyyən qədər yüngülləşdirmək məsləhət görülür. Özümüzə zaman ayırmalı və tamamilə sağaldıqdan sonra əvvəlki templi məşqə rahat şəkildə davam etməyimiz mütəxəssislər tərəfindən uyğun hal hesab olunur.

Buz

Vücudumuzun zədələndiyinə əmin olduğumuz zaman ilk edəcəyimiz iş buz tapmaq olmalıdır. Zədələnən əraziyə buz qoyduğunuz təqdirdə əmələ gələn şişkinliklər azalar və içəridə qanayan kapilyarlar laxtalanar. Təbii ki, buzu nə qədər zaman tutmaq da buradakı önəmli nüanslardandır. Peşəkarlar tərəfindən 15-20 dəqiqə  bunun üçün ideal zaman hesab olunur.

Kompres

Vücudumuzun zədələndiyi zaman edə biləcəyimiz ilkin tibbi yardımlardan biri də kompres etmək yəni, zədələnmiş hissəni sıxıb bağlamaqdır. Bu zaman spirtli sarğıdan da istifadə edə bilərik. Kompres etdiyiniz zaman sarğını çox bərk şəkildə bağlamaq olmaz. Çünki, bu zaman vücudumuz daha da zədələnə bilər. Həmçinin, unutmaq olmaz ki, ortalama 12 saatdan bir sarğını dəyişmək lazımdır.

Yuxarıda tutmaq

Məşq zamanı zədələndiyimiz təqdirdə digər edə biləcəyimiz hallardan biri yaralanmış hissəni mümkün qədər ürəyimizdən yuxarıya qaldırmaqdır. Bu həmin ərazinin qanamasının azalmasına və şişkinliyin enməsinə səbəb olacaqdır.

İsinmə

Buzla müalicədən sonra zədələnən hissəni isitmək onun daha sürətli sağalmasına səbəb olacaqdır. Bunun üçün isti sudan da istifadə edə bilərik. Zədələnən ərazini isitmək qan axımını sürətləndirdiyi üçün dərman və ya krem də o əraziyə sürətli şəkildə nüfuz edəcək. Bu isə müalicənin də sürətlənməsinə səbəb olacaqdır.

Hər birimiz gün ərzində müxtəlif problemlərlə qarşı-qarşıya gələ bilirik. Yalnız idmanla məşğul olduğumuz zaman problemlərlə, qəzalarla qarşılaşmırıq. Hər gün yüzlərlə insan fərqli-fərqli səbəblərdən yaralana, zərər çəkə bilir. Əsas olan problemlərlə qarşılaşdığımız zaman necə məsələni həll etməyimizdir. İlkin tibbi yardım haqqında məlumatsızlıq bizim üçün böyük fəsadlar törədə bilər. Bu səbəbdən hər birimiz heç olmasa əsas ilkin tibbi yardım haqqında müəyyən məlumatlara malik olmalıyıq. Amma bu o demək deyil ki, hər şeyi öz-özümüzə etməliyik. Həkim müalicəsindən keçmək ilkin öncəliklərdən biridir. Həmçinin, unutmaq olmaz ki, biz hansı səbəbdən olursa olsun həkimin məsləhəti olmadan dərman istifadə etməməliyik. Bu bizim üçün əks təsirlər yarada bilər. Həkimin məsləhətinə və qeyd etdiklərimə əməl etdiyiniz təqdirdə isə  daha tez bir zamanda sağalacaqsınız. Bəs siz necə zədələndiyiniz zaman hansı üsullardan istifadə edirsiniz?