İdman ayaqqabısı seçimini necə etməliyik

İdman bir çoxumuzun həyatında özünə yer etmişdir. Əvvəllər idmanla məşğul olanlar azlıq təşkil etsə belə hazırda idmanla həm peşəkar, həm də həvəskar şəkildə məşğul olanların sayında artım günbəgün özünü göstərməkdədir. Həyatımızda idmana ayırdığımız yerdən asılı olaraq hər birimiz idman barəsində müəyyən məlumatlara sahibik. Lakin, bu məlumatların mənbəyini dəqiq araşdırmalı və nəyə əsaslandığına diqqət yetirməliyik. Təbii olaraq hamımıza məlumdur ki, idmanla məşğul olan zaman məşq proqramımız və qidalanmağımız önəm kəsb edir. Məşq zamanı belə önəmli məsələlərdən biri də idman geyimimizdir.  Ayaqqabı isə idman geyiminin təməlini təşkil etməkdədir.  

Əfsuslar olsun ki, idman ayaqqabısı seçimi zamanı bir çoxumuz yanlış ayaqqabılardan istifadə edirik.  Qeyd etməliyəm ki, idman zamanı yük xüsusi ilə ayaqlarımızın üzərinə düşməkdədir. Bu səbəbdən idman ayaqqabısını düzgün seçdiyimiz zaman ayaqlarımıza düşən yükün miqdarı azalacaq və məşqdən əldə etdiyimiz effekt isə daha da artım göstərəcəkdir. Bir çoxumuzu düşündürən  məsələlərdən biri isə idman ayaqqabısını nəyə əsasən seçmək məsələsidir. Elə isə idman ayaqqabısı seçdiyimiz zaman hansı önəmli nüanslara diqqət yetirməli olduğumuzla tanış olaq.

Ölçü seçimini düzgün şəkildə edin

İdman ayaqqabısı seçdiyimiz zaman onun bizim vücudumuz ilə yaxından təmasda olduğunu nəzərə alaraq seçimə yönəlmək lazımdır. Bu zaman idman ayaqqabısının ölçüsünə diqqətli şəkildə yanaşmalıyıq. Ayaqabı nə ayağımıza dar, nə də boş olmalıdır. Ayaqqabı aldığımız zaman ən çox etdiyimiz səhvlərdən biri “zamanla boşalacaq” frazasına aldanıb ayaqqabını almaq qərarına gəlməyimizdir. Beləki idman ayaqqabısı zamanla boşala bilər. Lakin, o zamana kimi ayağımıza dəyəcək ziyanı, fəsadları düşünməliyik. Ayaqqabını geyindiyimiz zaman isə  ölçü baxımından ilk bunlara diqqət etməliyik:

1.Ən uzun barmağımızla ayaqqabının ucu arasında müəyyən boşluğun olması

2.Ayaqqabının arxa hissəsinin ayaq ölçümüzə tam uyğun olması

3.Ayaqqabının ön hissəsinin eninə doğru geniş olub ayağımızı sıxmaması.

Ölçü baxımından bəzi nüanslar vardır ki, onlar da bizim fikrimizi qarışdıra bilər. Ayağınızın ölçüsünə çox güvənməyin. Beləki ayaqqabı brendlərinin hamısının qəlibləri eyni olmaya bilər. Bu artıq normal hal hesab olunmaqdadır. Buna görə də seçiminizi ayaq ölçünüzə görə yox, ayağınıza uyğun gələn ayaqqabıya əsaslandırın.  Evə getdiyimiz zaman xəyal qırığlığı ilə qarşılaşmamaq üçün isə öncədən ayaqqabını geyinib sınamaq lazımdır. Həmçinin, bir ayağınız digərindən azda olsa böyük olarsa, seçiminizi hər zaman böyük olana görə edin.

Rahatlığa önəm verin

İdman ayaqqabısı seçimi zamanı ilkin diqqət yetirəcəyimiz nüanslardan biri də ayağımıza uyğun və rahat olacağımız ayaqqabıya üstünlük verməkdir. Axı idman ayaqqabısı nə dikdaban ayaqqabıya, nə də çəkməyə bənzəyir. Bu səbəbdən seçimimizi yalnız gözəllik baxımından etmək məqsədə uyğun olmaz. İdman zamanı aktiv fəaliyyətdə olduğumuzu nəzərə alaraq, daha effektiv bir məşq üçün  ayağımızın rahatlığını düşünməliyik.

Məşğul olduğunuz idman növünə uyğun seçim edin

Hər bir idman ayaqqabısı fərqli formalara və funksiyalara malikdir. İlkin olaraq hədəfimizə uyğun olan ayaqqabını dəqiqləşdirməliyik. Yalnız hansı idman növü ilə məşğul olacağımızı dəqiqləşdirdikdən sonra idman ayaqqabısını almaq peşəkarlar tərəfindən düzgün hal hesab olunur. Məsələn, tennis oynadığımız zaman qaçış ayaqqabısından istifadə edə bilmərik. Həmçinin, gəzinti ayaqqabısı ilə futbol oynamaq sağlamlığımız üçün təhlükəli ola bilər. Bu səbəbdən məşğul olacağımız fəaliyyət növü ilə əlaqədar olaraq, idman ayaqqabısı seçimi etməliyik. Basketbol oynadığımız zaman daha bərk və ayağı zədələnməyə qarşı qoruyacaq, gəzinti üçün isə daha elastik ayaqqabı seçilməlidir.

Ayağınızın nəfəs ala biləcəyi ayaqqabı seçimi edin

İdman zamanı təbii ki, bədənimiz kimi ayağımız da isinə və tərliyə bilir. Əgər ayaqqabı hava alan deyilsə, bu zaman ayağınız tərliyə və hərəkət etməyinizi ağırlaşdıra bilər. Hava buraxmayan ayaqqabılar ağciyər, qaraciyər və böyrəklərdə xərçəng xəstəliyinin meydana gəlməsinə səbəb olur və sağlamlığa böyük zərbə vurur.  Həmçinin, idmandan əldə etdiyiniz zövqü artırmaq üçün hava alan ayaqqabı ilə məşq etmək önəmlidir. Hava alan idman ayaqqabısı yalnız zövq bəxş etməklə kifayətlənmir, həm də sağlamlığımızın qeydinə qalır.

Hansı materialdan hazırlanmasına diqqət yetirin

İdman zamanı vücudumuz üzərimizdə olan geyimlərlə daha çox təmas halında olur. Bu səbəbdən idman forması kimi idman ayaqqabısını da diqqət mərkəzində tutmaq faydalıdır. Axı kim keyfiyyətsiz ayaqqabılarla idman etmək istəyə bilər ki? Bu səbəbdən idman ayaqqabısının materilanına xüsusi olaraq diqqət yetirmək bizim xeyrimizədir. “Bəs idman ayaqqabısının materialınının keyfiyyətli olduğunu necə bilə bilərik? Nəyə əsasən seçim etməliyik?” kimi fikirlər bizi düşündürə bilər. Həmişə təbii və keyfiyyətli materialdan hazırlanan ayaqqabıları seçməyimiz daha faydalı hal hesab olunur. Ayağımızın sağlamlığı üçün təbii və gigiyenik vəsaitlərdən başqa bir alternativ hələki yoxdur. Üstəlik təbii materialdan hazırlanan ayaqqabılar daha uzun ömürlü olacaqdır. Mütəxəssislər tərəfindən qeyd olunan məlumatlara, əsasən, idman ayaqqabısı aldığımız zaman  bu nüanslara diqqət yetirməyimiz bizim üçün daha faydalıdır. Əgər dəriyə yaxın materialdan ayaqqabı alırıqsa, bu zaman biz barmağımızı ayaqqabının ön hissəsinə basdırdığımız zaman barmağımızın ətrafında qırışlarla qarşılaşacağıq. Yox, əgər sintetik materialdan ayaqqabı alırıqsa, o zaman ayaqqabının parçasının və ya süngərin keyfiyyətinə diqqət yetirməliyik.

Ayaqqabının iç materialını gözdən keçirin

Ayaqqabının üst materialı kimi iç materialı da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Keyfiyyətsiz ayaqqabıların təbii ki, içinin də keyfiyyətsiz olmağı normal haldır. Beləki, keyfiyyətsiz bir materialdan hazırlanan ayaqqabını istifadə etdiyimiz zaman ayağımıza yüzlərlə infeksiya yoluxa bilər. Nəzərə alın ki, istehsalında plastik materiallardan, həmçinin orqanizm üçün həyati təhlükə daşıyan materiallardan istifadə olunan ayaqqabılar sağlamlığımız üçün zərərlidir.  Həmçinin, idman zamanı düzgün addım atmaq üçün də bu nüans vacibdir. Bu səbəblərə əsasən ayaqqabının içinə diqqət yetirmək vacib məsələdir. Ayaqqabının içini əl ilə yoxlayaraq astar və başqa hissələrdə ayağı narahat edəcək qırışıqların olmadığına əmin olun. İçliyin materialı və qalınlığı içlikdə diqqət yetirməli olduğumuz ilk amillərdəndir. Ortopedik idman ayaqqabısı seçimi etdiyimiz zaman isə bu problemlərlə qarşılaşma ehtimalımız demək olar ki yoxdur. Keyfiyyətsiz içlik tez zamanda sıradan çıxa, ayağımızın infeksiyaya yoluxmasına və rahat addım atmamağımıza səbəb ola bilər.

Ayaqqabı altlığının hazırlanma şəklini gözdən keçirin

İdman zamanı qüvvətin ayağımızda toplandığına görə idman ayaqqabısının dabanının rolu danılmaz bir faktdır. Addımlarımızın daha düzgün olması üçün ayaqqabıaltlığına yəni, onun rezininə diqqət yetirmək lazımdır. Daban ayaqqabıya düşən yükü düzgün bir şəkildə dağıtmalıdır. Ayaqqabı altlığı çox bərk olmamalı və elastikliyə malik olmalıdır. Topuq hissəsi yumuşaq və qalın olmalıdır. Ancaq güc tələb edən idman növü ilə məşğul olursunuzsa o zaman ayağınız üçün dabanı daha bərk olan ayaqqabıya üstünlük verməlisiniz. Həmçinin, idman zamanı qəzaların törənməməsi üçün altlığın sürüşkən olmadığına da əmin olmaq lazımdır. Düşünün ağır məşq şəraitində və ya idman zamanı ayağımızın sürüşdüyü üçün nə qədər fəsadlarla, problemlərlə qarşılaşa bilərik. Bu səbəbdən ayaqqabının alt təbəqəsinin materialına, sürüşkən olub olmamağına ən azından sağlamlığımız üçün və qəza ilə qarşılaşmamağımız üçün diqqət yetirməliyik. Həmçinin, biz ayaqqabının rezin hissəsi ilə tekstil hissəsinin birləşdiyi əraziyə diqqət yetirməliyik. Əgər bu hissələr tam bitişməmiş olarsa, bu zaman ayaqqabının tez sıradan çıxması ilə qarşılaşa bilərik.

Qeyd etdiyim kimi idman zamanı idman ayaqqabısının rolu çox böyükdür. Dünya miqyasında çox sayda istehsalçı tərəfindən idman ayaqqabıları istehsal olunur. Stilistlər və dizaynerlər müxtəlif növ ayaqqabıların dizaynını aktiv şəkildə modelləşdirirlər. Lakin idman ayaqqabısı seçən zaman bizim üzərimizə də müəyyən qədər yük düşməkdədir. İdman ayaqqabısı seçimini düzgün etdiyimiz zaman irəliyə doğru artıq bir addım atmış hesab olunuruq. Yalnız idman ayaqqabısına yox, bütün ayaqqabı növlərinə diqqətli şəkildə yanaşmalı və doğru seçimi etməliyik. Üç-dörd cüt keyfiyyətsiz ayaqqabıya sahib olmaqdansa, bir cüt keyfiyyətli ayaqqabıya sahib olmaq daha üstündür. Məsələ seçdiyimiz ayaqqabı tərzində və ya sayının çoxluğunda deyil, məsələ ayaqqabının keyfiyyətindədir. Bəs siz necə ayaqqabı alan zaman hansı nüanslara diqqət yetirirsiniz?